สมาชิกในบ้านที่ดูเหมือนจะเข้าถึงได้ยากก็คงจะเป็นสมาชิกที่อยู่ในช่วงวัยรุ่นทั้งหลาย เพราะเป็นวัยที่กำลังต้องการความเป็นส่วนตัว รักอิสระ ไม่อยากให้ใครมาจุ้นจ้าน วุ่นวายกับเขามากนัก ยิ่งคนขี้บ่นด้วยละก็ถอยไปให้ห่างๆ เลย เพราะเขาไม่มีความอดทนพอ และไม่ยั้งที่จะแสดงความรู้สึกรำคาญออกมาให้เห็นเสียด้วย เป็นวัยที่เริ่มมีความลับไม่อยากบอกให้พ่อแม่รู้ และอย่าไปรื้อค้นหรือจัดข้าวของส่วนตัวของเขาเป็นอันขาด วัยรุ่นจะโกรธมากทีเดียว
และแม้ว่าพ่อแม่แสนจะเป็นห่วงเป็นใยเขาสักเพียงใดก็ตาม เช่นไม่อยากให้เขาคบเพื่อนที่พ่อแม่ดูแล้วก็กลัวว่าจะพาลูกไปเข้ารกเข้าพง ไม่อยากให้เขาทุ่มเทหัวใจกับเพื่อนสาว (หรือเพื่อนชาย) มากจนเกินไปหรือเอาจริงเอาจังกับความรักแบบ Puppy Love ไม่อยากให้เขามัวแต่หลงใหลได้ปลื้มกับแฟชั่นสุดซ่า สายเดี่ยวเกาะอก ไม่อยากให้เขาริอ่านสูบบุหรี่ กินเหล้า แม้แค่ลองลิ้มพอเป็นพิธีก็เถอะ
แต่ถ้าพ่อแม่เอ่ยปากพูดตักเตือน สั่งสอนเมื่อไรวัยรุ่นเป็นได้ขึ้นเสียง มีอาการหงุดหงิดขึ้นมาทีเดียว ถ้าเป็นเช่นนี้แล้วพ่อแม่จะทำอย่างไรกับลูกชายลูกสาววัยนี้ดี?
ข้อแนะนำเพียง 2 ประการ คือ
- ประการแรก พ่อแม่ต้องเข้าใจธรรมชาติ อารมณ์ความรู้สึกของวัยรุ่นเสียก่อน เมื่อเข้าใจก็จะทำใจยอมรับได้ง่าย เมื่อสามารถยอมรับได้ก็จะไม่รู้สึกโกรธกับคำพูดคำจา กิริยาท่าทีที่เขาแสดงออกมา
- ประการที่สอง พ่อแม่ต้องเป็นโมเดล ( model ) หรือตัวแบบที่ดี โดยเฉพาะในเรื่องการดื่มเหล้า สูบบุหรี่ มีการศึกษาพบว่า เด็กที่มาจากครอบครัวที่มีสมาชิกในบ้านสูบบุหรี่ ติดเหล้า จะมีแนวโน้มที่จะมีพฤติกรรมสูบบุหรี่และดื่มเหล้าเมื่อโตขึ้น
นอกจากนั้น การเป็นตัวแบบในเรื่องการดำเนินชีวิตก็เป็นสิ่งสำคัญ เช่น ใช้ชีวิตอย่างสมถะ ไม่ฟุ่มเฟือย จะกินอะไรก็คำนึงถึงประโยชน์และคุณค่าทางโภชนาการมากกว่าตามใจปาก รู้จักพักผ่อนและรักษาสุขภาพกาย มองโลกในแง่ดี ซึ่งสิ่งเหล่านี้ จำเป็นต้องใช้เวลาเนิ่นนาน จึงจะสามารถให้เป็นอุปนิสัยที่เคยชิน หรือเป็นพฤติกรรมถาวรได้
การกระทำเป็นตัวอย่าง เป็นวิธีที่ดีที่สุด จะเรียกว่า เป็นการสื่อสารด้วยภาษาท่าทาง (Nonverbal Language) ก็ได้ ซึ่งจะเป็นผลดีกว่าพร่ำสอนจนปากเปียกปากแฉะเป็นไหนๆ เพียงแต่พ่อแม่ต้อง “ทนฝืน” ปรับตัวเองให้ได้เสียก่อนเท่านั้น
มียอดคุณพ่อคนหนึ่งถึงกับหยุดสูบบุหรี่โดยเด็ดขาด หลังจากที่ภรรยาคลอดลูกชาย ทั้งๆ ที่สูบมานานเกือบ 20 ปีแล้ว นี่ก็เป็นตัวอย่างที่ดีทีเดียว เพราะไม่เช่นนั้น เชื่อได้เลยว่าเมื่อลูกชายโตขึ้น เขามีแนวโน้มที่จะสูบบุหรี่แน่นอน
มีผู้กล่าวว่า “เลี้ยงลูกถูกวิธี คือทำดีให้ลูกดู” ในสังคมมีตัวแบบอยู่มากมาย มีทั้งดี และไม่ดี แต่พ่อแม่คือตัวแบบที่มีอิทธิพลสำหรับลูก ที่สำคัญคือเป็นตัวแบบที่ลูกเห็นอยู่ทุกวี่ทุกวันเสียด้วย
อมรากุล อินโอชานนท์. รวมบทความสุขภาพจิตครอบครัว. มปท. 2537, หน้า 6 -7. สำนักพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข
และแม้ว่าพ่อแม่แสนจะเป็นห่วงเป็นใยเขาสักเพียงใดก็ตาม เช่นไม่อยากให้เขาคบเพื่อนที่พ่อแม่ดูแล้วก็กลัวว่าจะพาลูกไปเข้ารกเข้าพง ไม่อยากให้เขาทุ่มเทหัวใจกับเพื่อนสาว (หรือเพื่อนชาย) มากจนเกินไปหรือเอาจริงเอาจังกับความรักแบบ Puppy Love ไม่อยากให้เขามัวแต่หลงใหลได้ปลื้มกับแฟชั่นสุดซ่า สายเดี่ยวเกาะอก ไม่อยากให้เขาริอ่านสูบบุหรี่ กินเหล้า แม้แค่ลองลิ้มพอเป็นพิธีก็เถอะ
แต่ถ้าพ่อแม่เอ่ยปากพูดตักเตือน สั่งสอนเมื่อไรวัยรุ่นเป็นได้ขึ้นเสียง มีอาการหงุดหงิดขึ้นมาทีเดียว ถ้าเป็นเช่นนี้แล้วพ่อแม่จะทำอย่างไรกับลูกชายลูกสาววัยนี้ดี?
ข้อแนะนำเพียง 2 ประการ คือ
- ประการแรก พ่อแม่ต้องเข้าใจธรรมชาติ อารมณ์ความรู้สึกของวัยรุ่นเสียก่อน เมื่อเข้าใจก็จะทำใจยอมรับได้ง่าย เมื่อสามารถยอมรับได้ก็จะไม่รู้สึกโกรธกับคำพูดคำจา กิริยาท่าทีที่เขาแสดงออกมา
- ประการที่สอง พ่อแม่ต้องเป็นโมเดล ( model ) หรือตัวแบบที่ดี โดยเฉพาะในเรื่องการดื่มเหล้า สูบบุหรี่ มีการศึกษาพบว่า เด็กที่มาจากครอบครัวที่มีสมาชิกในบ้านสูบบุหรี่ ติดเหล้า จะมีแนวโน้มที่จะมีพฤติกรรมสูบบุหรี่และดื่มเหล้าเมื่อโตขึ้น
นอกจากนั้น การเป็นตัวแบบในเรื่องการดำเนินชีวิตก็เป็นสิ่งสำคัญ เช่น ใช้ชีวิตอย่างสมถะ ไม่ฟุ่มเฟือย จะกินอะไรก็คำนึงถึงประโยชน์และคุณค่าทางโภชนาการมากกว่าตามใจปาก รู้จักพักผ่อนและรักษาสุขภาพกาย มองโลกในแง่ดี ซึ่งสิ่งเหล่านี้ จำเป็นต้องใช้เวลาเนิ่นนาน จึงจะสามารถให้เป็นอุปนิสัยที่เคยชิน หรือเป็นพฤติกรรมถาวรได้
การกระทำเป็นตัวอย่าง เป็นวิธีที่ดีที่สุด จะเรียกว่า เป็นการสื่อสารด้วยภาษาท่าทาง (Nonverbal Language) ก็ได้ ซึ่งจะเป็นผลดีกว่าพร่ำสอนจนปากเปียกปากแฉะเป็นไหนๆ เพียงแต่พ่อแม่ต้อง “ทนฝืน” ปรับตัวเองให้ได้เสียก่อนเท่านั้น
มียอดคุณพ่อคนหนึ่งถึงกับหยุดสูบบุหรี่โดยเด็ดขาด หลังจากที่ภรรยาคลอดลูกชาย ทั้งๆ ที่สูบมานานเกือบ 20 ปีแล้ว นี่ก็เป็นตัวอย่างที่ดีทีเดียว เพราะไม่เช่นนั้น เชื่อได้เลยว่าเมื่อลูกชายโตขึ้น เขามีแนวโน้มที่จะสูบบุหรี่แน่นอน
มีผู้กล่าวว่า “เลี้ยงลูกถูกวิธี คือทำดีให้ลูกดู” ในสังคมมีตัวแบบอยู่มากมาย มีทั้งดี และไม่ดี แต่พ่อแม่คือตัวแบบที่มีอิทธิพลสำหรับลูก ที่สำคัญคือเป็นตัวแบบที่ลูกเห็นอยู่ทุกวี่ทุกวันเสียด้วย
อมรากุล อินโอชานนท์. รวมบทความสุขภาพจิตครอบครัว. มปท. 2537, หน้า 6 -7. สำนักพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข
No comments:
Post a Comment